Mleko – wcale nie takie dobre…

Zgodnie z obowiązującymi zaleceniami, produkty nabiałowe są wymieniane jako jedna z grup produktów spożywczych niezbędnych przy zbilansowanej diecie. Mleko jest zalecane głównie ze względu na zawarte w nim białko i wapń.

Dzieci zachęcane są do konsumpcji trzech porcji niskotłuszczowych produktów mlecznych dziennie, kierując się założeniem, że są mniej kaloryczne niż ich pełnotłuste wersje. Badania wskazują jednak, że nie ma różnicy w przyroście masy ciała pomiędzy osobami spożywającymi produkty nabiałowe niskotłuszczowe a osobami, które wybierają wersje pełnotłuste.

Mleko i jego przetwory, z punktu widzenia żywieniowego, nie są dla organizmu ludzkiego niezbędne – są one stosunkowo niedawnym ewolucyjnie dodatkiem do naszej diety. Należy również podkreślić, że w krajach, w których spożycie mleka jest niższe, występuje mniejsza liczba złamań kości. Ponadto, według najnowszych badań, mleko nie chroni przed złamaniami u osób dorosłych.

Bardziej niepokojąca jest wzrastająca liczba dowodów świadczących o tym, że spożycie mleka zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów, zwłaszcza nowotworu prostaty. Mleko zwiększa stężenie IGF-1 (insulinopodobnego czynnika wzrostu), który sprzyja wzrostowi komórek nowotworowych. Dodatkowo, zgodnie ze stosowanymi w dzisiejszych czasach metodami przemysłowymi, krowy mleczne dostarczają mleka również w czasie ciąży, co skutkuje wysokim poziomem hormonów rozrodczych w mleku. Badania dowodzą, że im więcej mężczyźni spożywają produktów mlecznych, tym większe ryzyko, że zachorują na raka prostaty. Wykazano również, że konsumpcja pełnotłustych produktów nabiałowych jest powiązana z większą śmiertelnością w przypadku raka piersi.

Hormony lipidowe, jak np. estrogen, będą bardziej skoncentrowane w mleku pełnotłustym i serach, a IGF-1 o budowie białkowej – w produktach o niższej zawartości tłuszczu.

Kolejnym aspektem poddającym w wątpliwość konieczność spożywania nabiału jest fakt, że wiele ludzi jest na niego uczulonych. Mleko należy do jednego z ośmiu głównych alergenów pokarmowych, często stanowi również przyczynę tzw. alergii ukrytej, ciężkiej do wykrycia, ponieważ nie dającej objawów zaraz po spożyciu. Jednym ze skutków takiej sytuacji może być zatrzymywanie się wody w organizmie i wzrost masy ciała mimo stosowania się do zasad zdrowego żywienia. Poza tym, w Polsce aż 30% populacji dorosłych ma nietolerancję laktozy – cukru mlecznego.

Biorąc pod uwagę fakt, iż mleko nie jest produktem niezbędnym w diecie osób dorosłych, lepiej jest ograniczyć jego spożycie. Odpowiednią ilość białka dostarczymy, spożywając mięso, jajka, ryby, oraz wegetariańskie produkty, jak rośliny strączkowe, nasiona i orzechy, które są również dobrym źródłem wapnia.